αρχική σελίδα

Η αρχική εκπαίδευση

Το 1869 ο Van Gogh μαθήτευσε στα κεντρικά γραφεία των διεθνών εμπόρων τέχνης Goupil & Cie στο Παρίσι και τελικά δούλεψε στο παράρτημα της εταιρίας στη Χάγη. Υπήρξε σχετικά επιτυχημένος έμπορος τέχνης και παρέμεινε στην εταιρία για σχεδόν μια δεκαετία. Το 1872, ο Van Gogh άρχισε να αλληλογραφεί με το μικρότερο αδερφό του Theo. Αυτή η αλληλογραφία συνεχίστηκε μέχρι το τέλος της ζωής του Van Gogh. Τον επόμενο χρόνο ο Theo έγινε και ο ίδιος έμπορος τέχνης και ο Vincent μεταφέρθηκε στα γραφεία της Goupil & Cie στο Λονδίνο. Περίπου εκείνη την περίοδο ο Vincent έπεσε σε κατάθλιψη και στράφηκε προς το Θεό.

Μετά από πολλές μεταθέσεις ανάμεσα στο Λονδίνο και το Παρίσι, ο Van Gogh απολύθηκε από τη θέση του στην Goupil και αποφάσισε να ακολουθήσει τη ζωή του κληρικού. Ενώ ζούσε στο νότιο Βέλγιο ως ένας φτωχός κήρυκας, χάρισε όλη την περιουσία του στους ντόπιους ανθρακωρύχους μέχρι η εκκλησιά να τον αποκηρύξει, γιατί ήταν υπερβολικά ενθουσιώδης απέναντι στην πιστή του. Το 1880, ο Van Gogh αποφάσισε ότι μπορεί να γίνει ζωγράφος και να παραμείνει στην υπηρεσία του Θεού, γράφοντας "για να προσπαθήσω να καταλάβω την πραγματική σημασία αυτών που οι μεγάλοι καλλιτέχνες, οι πραγματικοί δάσκαλοι, μας λένε μέσα από τα αριστουργήματα τους, που οδηγούν στο Θεό· κάποιος το είπε ή το έγραψε σε ένα βιβλίο, κάποιος άλλος σε μια εικόνα." Ο Van Gogh ήταν ακόμη άπορος, αλλά ο αδερφός του, του έστελνε κάποια χρήματα για να επιβιώνει. Ο Theo συντηρούσε οικονομικά το μεγάλο του αδερφό καθ' όλη την καριέρα του, καθώς ο Vincent δεν έβγαζε σχεδόν καθόλου χρήματα από την ζωγραφική του.

Ένα χρόνο αργότερα, το 1881, η μεγάλη φτώχεια έκανε τον Van Gogh να γυρίσει πίσω στους γονείς του, όπου και έμαθε μόνος του να ζωγραφίζει. Εκεί ερωτεύτηκε τρελά με την ξαδέλφη του Kee Vos-Stricker. Η συνεχόμενη επιδίωξη για τη στοργή της, παρά την απόλυτη απόρριψη, τελικά χώρισε την οικογένεια. Με τη στήριξη του Theo, ο Van Gogh μετακόμισε στη Χάγη, νοίκιασε ένα στούντιο και μαθήτευσε υπό τον Anton Mauve, ενός από τα ηγετικά στελέχη της Σχολής της Χάγης. Ο Anton Mauve εισήγαγε τον Van Gogh στη δουλειά του Γάλλου ζωγράφου Jean-Francois Millet (Ζαν-Φρανσουά Μιγέ), ο οποίος ήταν γνωστός για την απεικόνιση απλών εργατών και χωρικών.

Η ώριμη περίοδος

Το 1884, ενώ είχε μετακομίσει στο Nuenen της Ολλανδίας, ο Van Gogh άρχισε να ζωγραφίζει τα διαβρωμένα χέρια, κεφάλια και άλλα μέλη του σώματος των εργατών και των φτωχών, αποφασισμένος να γίνει ένας ζωγράφος της αγροτικής ζωής, όπως ο Millet. Παρόλο που βρήκε ένα επαγγελματικό κάλεσμα, η προσωπική του ζωή ήταν συντρίμμια. Ο Van Gogh κατηγόρησε τον Theo ότι δεν προσπαθούσε αρκετά σκληρά να πουλήσει τους πίνακες του, κάτι στο οποίο ο Theo απάντησε πως η σκοτεινή παλέτα του ήταν εκτός μόδας σε σύγκριση με το ζωηρό και φωτεινό στυλ των Ιμπρεσιονιστών , που ήταν δημοφιλές. Ξαφνικά στις 26 Μαρτίου του 1885, ο πατέρας τους πέθανε από εγκεφαλικό, γεγονός που άσκησε πίεση στο Van Gogh για μια επιτυχημένη καριέρα. Λίγο αργότερα, τέλειωσε το Potato Eaters (Πατατοφάγοι - 1885), την πρώτη του μεγάλης κλίμακας σύνθεση και ένα σπουδαίο έργο.

Αφήνοντας την Ολλανδία για τελευταία φορά, το 1885 ο Van Gogh γράφτηκε στη σχολή καλών τεχνών της Αμβέρσας. Εκεί ανακάλυψε την τέχνη του μπαρόκ ζωγράφου Peter Paul Rubens (Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς), του οποίου οι στροβιλίζουσες μορφές και χαλαρές πινελιές είχαν ξεκάθαρη επιρροή στο ύφος του νεαρού ζωγράφου. Παρόλα αυτά, η ακαμψία του ακαδημαϊσμού της σχολής δεν είχε απήχηση στον Van Gogh κι έτσι έφυγε για το Παρίσι την επόμενη χρονιά. Μετακόμισε μαζί με τον Theo στη Μονμάρτη και μαθήτευσε με το ζωγράφο Fernand Cormon (Φερνάν Κορμόν), ο οποίος εισήγαγε το νεαρό ζωγράφο στον Ιμπρεσιονισμό. Η επιρροή καλλιτεχνών όπως οι Claude Monet (Κλωντ Μονέ), Camille Pissarro (Καμίγ Πισσαρό), Edgar Degas (Εντγκάρ Ντεγκά) και Georges Seurat (Ζωρζ Σερά), καθώς και η πίεση από τον Theo για να πουλήσει πίνακες, οδήγησε τον Van Gogh να υιοθετήσει μια πιο φωτεινή παλέτα.

Από το 1886 μέχρι το 1888, ο Van Gogh έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για τα ιαπωνικά χαρακτικά και άρχισε να τα συλλέγει και να τα μελετά αχόρταγα, μέχρι που επιμελήθηκε μια έκθεση αυτών σε ένα παρισινό εστιατόριο. Στα τέλη του 1887, ο Van Gogh οργάνωσε μια έκθεση που περιλάμβανε τη δουλειά του, καθώς και αυτή των συναδέλφων του Emile Bernard (Εμίλ Μπερνάρ), Louis Anquetin (Λουί Ανκετέν) και Henri de Toulouse-Lautrec, (Ανρί ντε Τουλούζ - Λοτρέκ), και στις αρχές του 1888, εξέθεσε έργα του μαζί με τους Νεο-Ιμπρεσιονιστές Georges Seurat (Ζωρζ Σερά) και Paul Signac (Πωλ Σινιάκ) στη Salle de Repetition του θέατρου Libre d' Antoine.

Τα τελευταία χρόνια

Τα περισσότερα από τα γνωστά έργα του Van Gogh κατασκευάστηκαν τα τελευταία δύο χρονιά τις ζωής του. Κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου και του χειμώνα του1888, ο Van Gogh και ο Paul Gauguin (Πωλ Γκογκέν) έζησαν και εργάστηκαν μαζί στην Αρλ της νότιας Γαλλίας, οπού ο Van Gogh τελικά νοίκιασε τέσσερα δωμάτια στο 2 Place Lamartine, που ονομάστηκε το "το Κίτρινο Σπίτι", εξαιτίας της κίτρινης απόχρωσης του. Η μετακίνηση αυτή ήταν ένα σχέδιο για τη δημιουργία μιας καλλιτεχνικής κοινότητας στην Αρλ, ως εναλλακτική απέναντι στο Παρίσι, και ήταν ένα κρίσιμο σημείο στην καριέρα των καλλιτεχνών. Όσο έμειναν στο "Κίτρινο Σπίτι" οι Gauguin και Van Gogh δούλεψαν μαζί, εξελίσσοντας μια αντίληψη σχετικά με το χρώμα, να συμβολίζει τα εσωτερικά συναισθήματα και να μην εξαρτάται από τη φύση των πραμάτων. Πάρα την τεράστια παραγωγικότητα, ο Van Gogh υπέφερε από διάφορες εξάρσεις πνευματικής αστάθειας, που περιλάμβαναν επιληπτικά, ψυχωτικά επεισόδια, παραισθήσεις και διπολική διαταραχή. Ο Gauguin έφυγε για την Ταϊτή, για να ξεφύγει εν μέρη από την αυξανόμενη ασταθή συμπεριφορά του Van Gogh. Ο ζωγράφος έφυγε μετά από μια ιδιαίτερα βίαιη διαμάχη με τον Van Gogh, στην οποία απείλησε τη ζωή του Gauguin με ένα ξυράφι, με το οποίο στη συνέχεια έκοψε ένα κομμάτι από το ίδιο του το αυτί.

Στις 8 Μαΐου του 1889, παραπαίοντας από τη συνεχώς επιδεινούμενη πνευματική του κατάσταση, ο Van Gogh εισήχθη εθελοντικά σε ένα ψυχιατρικό ίδρυμα στο Saint-Remy, κοντά στην Αρλ. Καθώς οι εβδομάδες περνούσαν, η ψυχική του κατάσταση παρέμεινε σταθερή κι έτσι του επιτράπηκε να συνεχίζει τη ζωγραφική. Αυτή η περίοδος έγινε μια από τις πιο παραγωγικές του. Στο χρόνο εγκλεισμού του, στο Saint-Remy, ο Van Gogh δημιούργησε πάνω από εκατό έργα, συμπεριλαμβανομένου του Starry Night (Ξαστεριά - 1889). Η κλινική και ο κήπος της έγιναν τα κύρια θέματά του, που αποδόθηκαν με τις δυναμικές πινελιές και την πλούσια παλέτα του, τυπικό της ώριμης περιόδου του. Σε επιτηρούμενες βόλτες, ο Van Gogh "βυθίστηκε" στην εμπειρία του φυσικού περιβάλλοντος, αναδημιουργώντας, αργότερα, από μνήμης ελιές και κυπαρίσσια, ίριδες και άλλη από τη βλάστηση στους χώρους της κλινικής.

Λίγο καιρό μετά την έξοδό του από την κλινική, ο Van Gogh μετακόμισε βόρεια στην Auvers-sur-Oise, έξω από το Παρίσι, υπό τη φροντίδα ενός ομοιοπαθητικού γιατρού και ερασιτέχνη ζωγράφου, του Dr. Gachet. Ο γιατρός συνέστησε στον Van Gogh να ζωγραφίζει ως μέρος της θεραπείας του και αυτός ευχάριστα συμφώνησε. Ο Van Gogh κατέγραψε αχόρταγα το περιβάλλον γύρω από την Auvers, ζωγραφώντας σχεδόν έναν πίνακα την ημέρα, κατά τους τελευταίους μήνες της ζωής του. Παρόλα αυτά, το γεγονός ότι ο Theo του έκρυψε τα σχέδιά του να συνεχίσει μόνος του επιχειρηματικά και απλά του ανακοίνωσε ότι η χρηματοδότηση θα ήταν μειωμένη για λίγο καιρό, η κατάθλιψη του Van Gogh χειροτέρεψε αισθητά. Στις 27 Ιουλίου του 1890, περιπλανήθηκε σε ένα γειτονικό χωράφι με σιτάρι, οπού πυροβόλησε τον εαυτό του στο στήθος με ένα περίστροφο. Αν και ο Van Gogh κατάφερε να επιστρέψει στο δωμάτιο του, τα τραύματά του δεν αντιμετωπίστηκαν σωστά κι έτσι πέθανε στο κρεβάτι, δύο ήμερες αργότερα. Ο Theo έσπευσε να βρεθεί στο πλευρό του αδερφού του στις τελευταίες ώρες του και ανέφερε ότι οι τελευταίες του λέξεις ήταν: η θλίψη θα κρατήσει για πάντα."