"Για κάθε καλλιτέχνη, που αξίζει να λέγεται καλλιτέχνης, τα πάντα στη φύση είναι όμορφα, διότι τα μάτια του, αποδεχόμενα άφοβα κάθε εξωτερική αλήθεια, διαβάζουν εκεί, σαν σε ανοιχτό βιβλίο, κάθε εσωτερική αλήθεια."
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η ιστορία του Auguste Rodin (Ωγκύστ Ροντέν) μοιάζει με τον αρχετυπικό αγώνα του μοντέρνου καλλιτέχνη. Γεννήθηκε στην αφάνεια και, παρά το ότι έδειξε από νωρίς ότι ήταν πολλά υποσχόμενος, απορρίφθηκε από τις επίσημες ακαδημίες. Πέρασε χρόνια μόχθου ως διακοσμητικός γλύπτης, πριν να τον τοποθετήσουν, η επιτυχία και το σκάνδαλο, στο δρόμο για διεθνή φήμη. Κοντά στο θάνατό του, τον παρομοίαζαν με τον Μιχαήλ Άγγελο. Η φήμη του, ως ο πατέρα της μοντέρνας γλυπτικής, παραμένει αναλλοίωτη και, τα τελευταία χρόνια, η ευρύτερη αναγνώριση των πολυάριθμων σκίτσων του έχει, επίσης, ανεβάσει τη φήμη του ως σχεδιαστή. Ωστόσο, τα πολλά ιδιωτικά σκίτσα των μοντέλων του έχουν, επίσης, αλλοιώσει την εντύπωση που έχουμε γι' αυτόν, υποδηλώνοντας τη σεξουαλική όρεξη, που κρύβεται πίσω από την εικόνα του εξέχοντος και αξιοσέβαστου καλλιτέχνη.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΙΔΕΕΣ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ FRANCOIS-AUGUSTE-RENÉ RODIN
Τα πρώτα χρόνια
O Rodin γεννήθηκε σε μια φτωχή περιοχή του πέμπτου διαμερίσματος του Παρισιού. Γονείς του ήταν ο Jean-Baptiste Rodin, υπάλληλος γραφείου στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής, και η Marie Cheffer, η δεύτερη γυναίκα του. Παρά το περιορισμένο εισόδημα του Jean-Baptiste, αυτός και η Marie επεδίωξαν να προσφέρουν αστική ανατροφή, στέλνοντας τον Rodin σε οικοτροφείο στο Beauvais. Δεν ήταν επιτυχημένος μαθητής, εν μέρει ίσως επειδή είχε μυωπία. Το 1854, σε ηλικία 13 ετών, αποφάσισε να επιδιώξει καριέρα στις τέχνες, φοιτώντας στην Ειδική Σχολή Σχεδίου και Μαθηματικών (École Spéciale de Dessin et de Mathematiques) ή αλλιώς "Μικρή Σχολή" (Petite École), για να ξεχωρίζει από τη Μεγάλη Σχολή Καλών Τεχνών (Grande École des Beaux-Arts), η οποία εκπαίδευε αγόρια στις διακοσμητικές τέχνες.
Η αρχική εκπαίδευση
Μετά από τρία χρόνια σπουδών σχεδίου και γλυπτικής, ο Rodin έκανε αίτηση στη Μεγάλη Σχολή. Ενώ πέρασε το διαγωνισμό σχεδίου, απέτυχε τρεις φορές στο διαγωνισμό γλυπτικής. Το πιθανότερο είναι ότι η επιδίωξή του για φυσικότητα δεν ταίριαζε με το ακαδημαϊκό στυλ της σχολής. Μετά την τρίτη απόρριψη, ο Rodin περιορίστηκε, σε ηλικία 19 ετών, στο να αναλαμβάνει δουλειές σε εργαστήρια γύψου, για να δημιουργεί αρχιτεκτονικά διακοσμητικά. Αν και δεν του άρεσε να δουλεύει για άλλους, αυτά τα εργαστήρια του παρείχαν ένα πενιχρό εισόδημα για τα επόμενα είκοσι χρόνια. Στον ελεύθερο χρόνο του, συνέχισε να δημιουργεί γλυπτά, συμπεριλαμβανομένης και μιας προτομής που ονομάζεται Ο Άνδρας με τη Σπασμένη Μύτη (The Man with the Broken Nose, 1863-64). Θεωρούσε ότι αυτό ήταν το καλύτερο έργο του και το υπέβαλλε στην Παρισινό Salon του 1864, αλλά απορρίφθηκε.
Το 1866 ο Rodin γνώρισε την Rose Beuret, η οποία παρέμεινε η σύντροφος της ζωής του, παρά τα πολυάριθμα ειδύλλιά του. Την ίδια χρονιά απέκτησαν ένα γιο, τον Auguste-Eugene Beuret, τον οποίο ο Rodin ποτέ δεν αναγνώρισε νόμιμα. Επαγγελματικά, περίπου την ίδια εποχή, ο Rodin βρήκε καλύτερη τύχη ολοκληρώνοντας έργα με ανάθεση, στο εργαστήριο του Carrier-Belleuse, ενός επιτυχημένου εμπορικού γλύπτη, αλλά η σταθερή εργασία και το αυξημένο εισόδημα διακόπηκαν από τον Γαλλο-Πρωσσικό Πόλεμο, το 1870. Ο Rodin υπηρέτησε ως αξιωματικός μέχρι την παράδοση των Γάλλων, το 1871, και μετά ακολούθησε τον Carrier-Belleuse στις Βρυξέλλες.
Η ώριμη περίοδος
Το 1875 ο Rodin επέστρεψε στις Βρυξέλλες, μετά από ένα ταξίδι στη Φλωρεντία, όπου είχε πάει για να δει το έργο του Μιχαήλ Άγγελου. Δημιούργησε ένα γλυπτό σε φυσικό μέγεθος ενός νεαρού αξιωματικού, το οποίο ονόμασε Η Εποχή του Χαλκού (The Age of Bronze, 1876), και αυτό αποδείχθηκε σημείο καμπής για την καριέρα του. Υπέβαλλε το τελειωμένο έργο στο Salon του 1877 και έγινε αποδεκτό, αλλά με αμφιβολίες για την αυθεντικότητά του (πολλοί τον κατηγόρησαν ότι έχυσε το μέταλλο απευθείας πάνω στο σώμα του μοντέλου). Οι διαμαρτυρίες του Rodin δεν αναγνωρίστηκαν από πολλούς κριτικούς, αν και τελικά το γλυπτό αγοράστηκε από τον Edmond Turquet, Υφυπουργό του Υπουργείου Καλών Τεχνών. Ο Turquet ανάθεσε επίσης στον Rodin τη δημιουργία μιας πόρτας εισόδου από χαλκό, για ένα προγραμματισμένο μουσείο διακοσμητικών τεχνών. Αυτό το έργο έγινε, ίσως, το μεγαλύτερο του Rodin, αν και το προγραμματισμένο μουσείο τελικά ακυρώθηκε, και Οι Πύλες της Κολάσεως (The Gates of Hell), όπως τελικά ονομάστηκαν οι πόρτες, ούτε που έγιναν εκμαγείο, μέχρι τον θάνατο του καλλιτέχνη.
Τα χρόνια κατά τη διάρκεια των οποίων ο Rodin εργαζόταν πάνω στις Πύλες της Κολάσεως, συνέπεσαν με τη σχέση του με την Camille Claudel (Καμίγ Κλοντέλ). Μια νεαρή γλύπτρια που προσχώρησε στο στούντιό του ως βοηθός το 1884, η Claudel είχε μια ταραχώδη σχέση με τον Rodin που διήρκεσε μέχρι το 1892, αν και συνέχισαν να βλέπονται μέχρι το 1898. Κατά τη διάρκεια της σχέσης τους, ο Rodin δημιούργησε πολλά ερωτικά γλυπτά ερωτευμένων ζευγαριών. Η Claudel χώρισε από τον Rodin, όταν έγινε πασιφανές ότι εκείνος δε θα άφηνε τη Rose για να παντρευτεί εκείνη.
Το 1889 έγινε στο Παρίσι ένας εορτασμός, που ονομάστηκε Παγκόσμια Έκθεση (Exposition Universelle) για τα εκατό χρόνια της Γαλλικής Επανάστασης. Για την περίσταση, ο Rodin εξέθεσε 36 έργα μαζί με τον Claude Monet (Κλωντ Μονέ) στη Γκαλερί του Georges Petit (Ζωρζ Πετίτ). Σχεδόν όλα από αυτά τα έργα ήταν φιγούρες από, ή εμπνευσμένες από, τις Πύλες της Κολάσεως. Το στυλ του Rodin άλλαξε μετά από αυτή τη μεγάλη έκθεση, και έγινε πιο αυθόρμητο και χαλαρό. Τα σκίτσα του με γυναικείες μορφές ήταν απλοποιημένα και αφηρημένα, ενώ τα γλυπτά του έμεναν συχνά "ατελείωτα", ένα απαλό πρόσωπο ή φιγούρα που αναδυόταν από την τραχιά πέτρα.
Τα τελευταία χρόνια
Μέχρι το 1899, ο Rodin είχε πλέον ένα μεγάλο στούντιο με πολλούς βοηθούς. Το έργο του ωστόσο, συνέχισε να προκαλεί προβλήματα και σκάνδαλα. Το έργο του Οι Δημότες του Καλαί (The Burghers of Calais, 1889) σχεδόν απορρίφθηκε για την απεικόνιση των ηρώων της πόλης ως αποθαρρυμένα θύματα. Το 1891 ανατέθηκε στο Rodin από την Κοινωνία των Ανδρών των Γραμμάτων (Society of Men of Letters) να δημιουργήσει ένα μνημείο για τον ποιητή Honore Balzac (Ονορέ Μπαλζάκ). Απορρίφθηκε με συνοπτικές διαδικασίες ωστόσο, όταν η επιτροπή είδε το έργο στο Salon το 1898. Για πολιτικούς λόγους, ο Rodin απέσυρε την ανάθεση, αποφασίζοντας να κρατήσει το γλυπτό στην ιδιοκτησία του.
Ο ρυθμός του Rodin έπεσε μετά το γλυπτό του Balzac, αλλά είχε καταφέρει οικονομική επιτυχία. Πολλές εκθέσεις γύρω στην αλλαγή του αιώνα του έφεραν παγκόσμια αναγνώριση. Εξέθεσε στο Βέλγιο και την Ολλανδία, το 1899, και η πρώτη του αναδρομή του δόθηκε στο Παρίσι, το 1900. Μεταγενέστερες εκθέσεις έλαβαν χώρα στην Πράγα, τη Νέα Υόρκη και τη Γερμανία. Το 1908, ο Rodin μετακόμισε στο διάσημο τότε Hotel Biron, όπου νοίκιαζε δωμάτια μαζί με άλλους διάσημους ενοίκους, όπως η Isadora Duncan (Ιζαντόρα Ντάνκαν), ο Rainer Maria Rilke (Ράινερ Μαρία Ρίλκε) και ο Henri Matisse (Ανρί Ματίς). Το Ξενοδοχείο έγινε το νέο του στούντιο και στέγασε τη σχέση του με τη Μαρκησία (και αργότερα Δούκισσα) Claire de Choiseul (Κλερ ντε Σουασέλ). Εκείνη είχε μεγάλο έλεγχο πάνω στη ζωή του και τις πωλήσεις των έργων του για επτά χρόνια, μέχρι που κατηγορήθηκε ότι έκλεψε ένα κουτί με σκίτσα. Λόγω της δολοπλοκίας της και τις δολοπλοκίες άλλων γυναικών, που τον περιτριγύριζαν, οι φίλοι ενθάρρυναν τον Rodin να παντρευτεί την Rose Beuret τον Ιανουάριο του 1917. Η Rose πέθανε δύο χρόνια μετά τον γάμο, και ο Rodin απεβίωσε τον Νοέμβριο του ίδιου έτους.
ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑ
Πριν τον θάνατό του, ο Rodin κληροδότησε όλα τα σκίτσα, τα γλυπτά και τα αρχεία του στο Γαλλικό κράτος, για να δημιουργηθεί ένα μουσείο στο Hotel Biron, στο Meudon. Ωστόσο, ακόμα και χωρίς εθνικό μουσείο, τα γλυπτά και τα σκίτσα του θα είχαν μεγάλο αντίκτυπο σε νεότερους καλλιτέχνες. Ο Henri Matisse επηρεάστηκε από τον αυθορμητισμό των σκίτσων του, ενώ οι Κυβιστές και οι Φουτουριστές εκστασιάστηκαν από την αίσθηση της κίνησης και την τμηματοποίηση των ανθρώπινων μορφών του. Ενώ η φήμη του Rodin ελαττώθηκε στις δεκαετίες αμέσως μετά το θάνατό του, η επανάστασή του ενάντια στα ακαδημαϊκά δεδομένα και η ζωντανή του έκφραση της ανθρώπινης μορφής, φύτεψαν το σπόρο για μια νέα γαλλική γλυπτική. Σήμερα, σχεδόν κάθε μεγάλο εγκυκλοπαιδικό μουσείο έχει στην κατοχή του ένα εκμαγείο των γλυπτών του, και εκθέσεις των έργων του διοργανώνονται τακτικά, καθιστώντας τον Rodin έναν από τους λίγους καλλιτέχνες που είναι αναγνωρίσιμοι στο ευρύ κοινό.
ΦΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ FRANCOIS-AUGUSTE-RENÉ RODIN
"Ο καλλιτέχνης είναι ο φιλαλήθης και η φωτογραφία είναι που ψεύδεται, διότι στην πραγματικότητα ο χρόνος δε σταματά και, αν ο καλλιτέχνης επιτύχει στη δημιουργία της εντύπωσης μιας κίνησης, που χρειάζεται διάφορες στιγμές για να εκπληρωθεί, το έργο του είναι οπωσδήποτε πολύ λιγότερο συμβατικό από την επιστημονική εικόνα, όπου ο χρόνος διακόπτεται απότομα."
"Μπροστά στο μοντέλο, εργάζομαι με τον ίδιο πόθο να αντιγράψω την αλήθεια όπως αν έφτιαχνα ένα πορτρέτο· δε διορθώνω τη φύση, ενσωματώνω τον εαυτό μου σε αυτή· εκείνη με οδηγεί. Μπορώ να δουλέψω μόνο από ένα μοντέλο. Η όψη της ανθρώπινης μορφής με ενδυναμώνει και με θρέφει."
